menu

Akademia 2018

Berlin – Gdynia – Tel Aviv

Pierwsza edycja polsko-niemiecko-izraelskiego interdyscyplinarnego projektu Ćwiczenie nowoczesności • Exercising modernity • Modernität üben została skonstruowana wokół pojęcia nowoczesności: zarówno w jej ujęciu historycznym, jak i dzisiejszym rozumieniu. Założenia ideowe i koncepcyjne edycji 2018 zostały sformułowane w oparciu o trzy społeczno-kulturowe fenomeny międzywojnia – symbole interdyscyplinarnych, uniwersalnych programów modernizacyjnych. Z jednej strony była to powiązana ze szkołą Bauhaus idea nowego sposobu myślenia o przestrzeni życia człowieka, jego potrzebach oraz roli, jaką w ich zaspokajaniu – ale też stymulowaniu – odgrywać mogą sztuki piękne i sztuki użytkowe. Bauhaus to bowiem symbol rewolucji w myśleniu o twórczości i produkcji artystycznej określonej przez próby przybliżania sztuki i architektury do realnych potrzeb człowieka. Z drugiej strony, ramy koncepcyjne wyznaczyły idee międzywojennej Polski i właściwe im myślenie o postępie i budowaniu fundamentów dla wolnego i demokratycznego państwa, rozpatrywane na przykładzie Gdyni. Historia powstania tego ośrodka to nie tylko świadectwo krystalizowania się za sprawą architektury i urbanistyki emancypacyjnych i modernizacyjnych idei, ale także przykład powiązania nowoczesności z potrzebami i celami politycznymi – programem budowy silnej państwowości. Trzecim punktem odniesienia stały się idei modernizmu obecne w architekturze tworzącego się państwa Izrael, którego “Białe miasto” stanowi największe na świecie skupisko architektury z lat 30. opartej na założeniach i formach stylu międzynarodowego. Również i tu modernizm stał się odpowiedzią na specyficzne potrzeby społeczne i polityczne a nowoczesność architektury okazała się obietnicą nowego lepszego życia.

Celem programu było zderzenie oraz przybliżenie trzech odrębnych narracji o nowoczesności: polskiej, niemieckiej i izraelskiej, ale jednocześnie ukazanie powiązań między nimi. W centrum dyskusji znalazły się też pytania, czym była nowoczesność sto lat temu i które elementy ówczesnego nowoczesnego myślenia mogą być istotne również dzisiaj, jaką rolę dziedzictwo modernizmu odgrywa dziś we wszystkich wspomnianych miejscach oraz jakie były efekty tych prób wcielenia w życie modernistycznych utopii.

W ramach programu Ćwiczenie nowoczesności • Exercising modernity • Modernität üben – edycja 2019 odbyła się szkoła jesienna (lokalizacje: Gdynia oraz Bauhaus Denkmal Bundesschule w Bernau bei Berlin), a także program wydarzeń otwartych, m.in. koncertów, wykładów oraz dyskusji.